Co pięknego jest na Pięknej

Piękna to dziś ulica w Warszawie niewiele różniąca się od innych ulic Śródmieścia a jednak jej urok ukryty jest w tym, co dziś już trochę zapomniane albo zupełnie niewidoczne dla oka. Przechodząc nią, zazwyczaj nie zwracamy uwagi na budynki, w których zapisana jest historia od 1770 roku, kiedy to ulica została wytyczona. Rozpoczyna się ona od skrzyżowania ulic Wiejskiej i Jazdów. Przecina Aleje Ujazdowskie, Mokotowską i Kruczą. Dochodzi do placu Konstytucji i znika... Powojenne założenie architektoniczne Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej przerywa bieg ulicy Pięknej, odnajdziemy ją daleko, po drugiej stronie wielkiego placu, przechodząc przez bramę bloku. Idąc nią dalej, dojdziemy do skrzyżowania z ulic Koszykowej i Emilli Plater, gdzie kończy swój bieg. Nazwa "Piękna" oddawała ówczesny wygląd ulicy, która obsadzona drzewami była elementem założenia ujazdowskiego. Na odcinku pomiędzy Alejami Ujazdowskimi a ulicą Mokotowską do 1781 roku nosiła nazwę ulicy Bazyliańskiej, od znajdującej się tam posiadłości Ojców Bazylianów. Do 1863 zabudowę ulicy tworzyły przede wszystkim wille i pałacyki, jakie wznosiły się wśród ogrodów i pól uprawnych. W końcu XIX wieku, w związku z rozwojem miasta, przy ulicy zaczęły powstawać liczne kamienice. W 1896 w rogu ulicy Pięknej i Alej Ujazdowskich założono park Ujazdowski.Około 1930 nazwa ulicy została zmieniona na Piusa XI, papieża, który w kwietniu 1918 roku, jeszcze jako Achille Ratti, został mianowany przez papieża Benedykta XV, wizytatorem apostolskim w Polsce. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości otrzymał nominację na nuncjusza apostolskiego. Podczas Bitwy Warszawskiej w roku 1920, gdy cały korpus dyplomatyczny ewakuował się do Poznania, pozostał w Warszawie jako jeden z dwóch (obok posła Włoch) przedstawicieli dyplomatycznych obcego państwa. Podczas wojny niemieckie władze okupacyjne zmieniły nazwę ulicy na Piusstrasse (ulica Piusa). 17 października 1943 roku przed budynkiem nr 17 odbyła się druga egzekucja ludności cywilnej na ulicach Warszawy. W czasie powstania warszawskiego ulica przeszła w ręce powstańców. W nocy z 22 na 23 sierpnia 1944 zdobyli oni budynek dzielnicowej centrali telefonicznej, tzw. małą PAST-ę (Piękna nr 19). Od 6 września do końca powstania budynek był siedzibą Komendy Głównej Armii Krajowej. Po wojnie uchwałą stołecznej Rady Narodowej z dnia 26 marca 1949 przywrócono ulicy nazwę Piękna. W latach 1951–1952 przy skrzyżowaniu z ulicą Marszałkowską wybudowano domy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej a linia zabudowy Pięknej od nr 24 do tej ulicy została przesunięta na północ.W latach 1946–1972 ulicą przebiegało kilka linii trolejbusowych